БӨМБӨР

(богино өгүүллэг)

Зохиолч: Элвин Шварц

Зураач: Стивен Гэммел

Эрт нэгэн цагт эгч дүү хоёр байжээ. Эгч Долорес нь долоон настай, дүү Сандра нь тавтай юм гэнэ. Тэд хөдөө газрын нэгэн жижиг байшинд ээж, эрэгтэй дүү Артуртайгаа цуг амьдардаг юм санж. Далайчин аав нь урт хугацаанд далай тэнгисээр аялдаг тул тэдэнтэй байх нь их ховор юм гэнэ.

Долорес, Сандра хоёр нэг өдөр гэрийнхээ ойролцоох тариан талбайд тоглож яваад бөмбөр тоглосон цыган охинтой таарчээ. Тэр охины гэрийнхэн нүүдэллэж явахдаа тэндхийн тариан талбайн хажууд түр хэд хоносон юм санж.

Охин бөмбөрөө тоглоход бөмбөрөөс эрэгтэй, эмэгтэй хоёр жижиг хүн гарч ирж бүжиглэх юм гэнэ. Урьд нь ийм бөмбөр ер хараагүй Долорес, Сандра хоёр цыган охиноос бөмбөрийг нь гуйсан байна.

Цыган охин тэдэнрүү харж инээгээд, “Энэ бөмбөрийг надаас авахын тулд та хоёр гэртээ их муухай аашлах хэрэгтэй,” гэв. “Маргааш ирээд хэрхэн муухай аашилснаа надад яриарай, тэгээд би шийднэ.”

Эгч дүү хоёр гэртээ очмогцоо хашгирч гуугачиж эхэлжээ. Уг нь тэд гэртээ ингэж муухай дуу чимээ гаргах ёсгүй юм санж. Дараа нь шохой авч ханан дээгүүр элдэв юм сараачлаа. Оройн хоолоо идэхдээ гадуур нь асгаж цутгалав. Орондоо орох цаг болоход зөрүүдэллээ. Ийнхүү ээжийгээ гомдоох гэж байдгаараа хичээв. Тэд үнэхээр муухай аашилж байлаа.

Маргааш өглөө нь эгч дүү хоёр цыган охиныг олохоор хурдлан гүйж гарлаа. Охинд, “Бид хоёр өчигдөр үнэхээр муухай аашилсан,” гэв. “Одоо бидэнд бөмбөрөө өгнө биз дээ.”

Тэгээд хэрхэн муухай аашилснаа ярьтал цыган охин инээд алдлаа. “Та хоёр үнэхээр л энэ бөмбөрийг авмаар байгаа юм бол үүнээс ч муухай ааш гаргах хэрэгтэй,” гэж тэр хэлэв.

Долорес, Сандра хоёр гэртээ харимагцаа хашаан дахь хамаг цэцгээ зулгаах нь тэр. Гахайгаа гадагш гаргаад араас нь хөөв. Хувцсаа урж тасдав. Шаварт байдгаараа хөлбөрлөө. Тэд урьд өдрийнхөөсөө ч муухай зан гаргалаа.

Ээж нь тэдэнд, “Та хоёр үүнийгээ болихгүй бол би Артурыг аваад яваад өгнө шүү,” гэж хэлжээ. “Тэгээд та хоёр шилэн нүд, модон сүүлтэй шинэ ээжтэй болно биз.”

Долорес, Сандра хоёр үүнийг сонсоод айлаа. Учир нь тэд ээждээ, Артур дүүдээ их хайртай байв. Тэдэнгүй амьдарна гэж төсөөлж чадахгүйдээ хоёул уйлж эхэллээ.

Охид, “Бид одоо муухай зан гаргахгүй,” гэж амалсан ч үнэндээ ээж нь тэднийг орхиод явна гэдэгт итгэхгүй байв.

Долорес дараа нь, “Ээж худлаа биднийг айлгах гэж тэгж хэлж байгаа юм,” гэжээ.

Сандра ч, “Бид хоёр маргааш тэр бөмбөрийг авсныхаа дараа хуучныхаараа сайхан ааштай байх болно,” гэсэн байна.

Маргааш өглөө нь эгч дүүс, цыган охиныг олохоор гадагш ухасхийн гарлаа. Олоод очтол цыган охин бөмбөрөө тоглоод, эрэгтэй эмэгтэй хоёр жижиг хүн бөмбөрөөс гарч бүжиглэж байв.

Тэд өмнөх өдөр нь хэрхэн муухай аашилснаа цыган охинд ам булаалдан ярив. Эцэст нь, “Бид одоо бөмбөрийг авах эрхтэй болсон,” гэж нэмж хэллээ.

Цыган охин, “Үгүй дээ,” гэлээ. “Та хоёр үүнээс ч муухай аашлах ёстой.”

Охид, “Бид үүнээс хойш муухай аашлахгүй гэж ээждээ амласан шүү дээ,” гэж учирлалаа.

“Та хоёр энэ бөмбөрийг үнэхээр авмаар байгаа бол үүнээс ч илүү муухай аашлах хэрэгтэй,” гэж цыган охин хариу хэлэв.

Долорес Сандрад, “Одоо дахин нэг л хоног муухай аашилъя,” гэж хэллээ. “Дараа нь бөмбөр биднийх болно.”

Сандра, “Тэгнэ л гэж найдъя,” гэжээ.

Тэр хоёр гэртээ очмогцоо нохойгоор саваагаар зодож, аяга тавгаа хагалж, хувцас хунараа хэдэн хэсэг тасчиж, жаахан Артур дүүгээ алгаджээ.

Ээж нь нулимсаа барьж ядан ингэж хэлэв: “Та нар амласнаа биелүүлэхгүй байна.”

Долорес, “Бид одоо дахиж муухай аашлахгүй,” гэж хэллээ.

Сандра ч, “Амалж байна,” гэв.

Ээж нь, “Одоо цашид тэсэж чадахгүй нь,” гэлээ. “Та нар сайн байх гэж хичээгээд үз л дээ.”

Маргааш өглөө нь охид ээжийгээ сэрэхээс өмнө цыган охины олж уулзахаар гадагш гарлаа. Өчигдөр нь ямар муухай аашилснаа түүнд нэгд нэгэнгүй ярив.

Сандра, “Бид ёстой адгийн ааш гаргасан,” гэлээ.

Долорес, “Бид өмнө нь хэзээ байгаагүйгээрээ муухай аашилсан,” гэв. “Одоо бидэнд бөмбөрөө өгнө биз дээ?”

Цыган охин, “Үгүй дээ,” гэлээ. “Би бөмбөрөө та нарт өгнө гэж ер бодоогүй. Зүгээр л та хоёроор тоглож байсан юм. Та хоёр мэдээгүй гэж үү?”
Долорес, Сандра хоёр уйлж гарав. Хоёул гэр рүүгээ яаран гүйлээ. Гэвч Артур дүү, ээж хоёр нь гэртээ алга байв. “Тэд дэлгүүр явсан байх,” гэж Долорес таамаглав. “Удахгүй ирэх байх.” Гэвч өдрийн хоолны цаг болоход ч ээж нь ирэхгүй байлаа.

Долорес, Сандра хоёр ганцаардаж айлаа. Үдээс хойш тэд тариан талбайгаар удтал тэнүүчлэв. Долорес, “Биднийг гэртээ очиход ээж, Артур хоёр ирчихсэн байх биз,” гэж байв.

Хоёр охин гэртээ ойртож ирээд, цонхонд гэрэл ассан байгааг харлаа. Гэрийн зуухыг ч галласан байв. Гэхдээ л ээж, Артур хоёр нь харагдахгүй аж. Харин оронд нь шинэ ээж нь тэнд зогсож байв – шилэн нүд нь гялалзаж, модон сүүл нь шал цохилно.

Элвин Шварц | БЯЦХАН ХАР ХАВ

(богино өгүүллэг)

Зохиолч: Элвин Шварц

Зураач: Стивен Гэммел

Билли Мэнсфилд, нэг бяцхан хар хав өөрийг нь хаана ч явсан дагаад байна гэдэг байв. Гэхдээ өөрөөс нь өөр хэн ч тэр нохойг нь хардаггүй аж. Хүмүүс ч түүнийг галзуу солиотой гэлцэх болов. Билли нохойг өөрөөсөө холдуулах гэсэн мэт үргэлж зандарч, чулуу шидэж байгаа харагдана. Гэхдээ л нохой байнга эргэж ирээд байх шиг.

Билли энэ хавыг анх Силас Буртонтой буудалцсан тэр өдрөө харжээ. Билли тэр үед ид залуу байсан сан. Буртоныхон, Биллигийн гэр бүлтэй хэдэн жилийн турш тасралтгүй хэрүүл хийсэн байлаа.

Силас морь унасаар өөдөөс нь ирж явааг хараад Билли даруй буугаа шүүрч авчээ. Силас ч бас буугаа шүүрэхээр завдсан ч Билли урьтаж түүнийг буудаад нуруунд нь онож, мориноос нь унагасан гэнэ лээ. Силасын морь давхиж одоход, буу нь гар хүрэхээргүй газар унажээ.

Силас газар унаад, Биллигээс амь хэлтрүүлээч гэж гуйсан ч Билли түүнийг буудаж хөнөөв. Силасыг буудуулах үедээ бяцхан хар хавтайгаа цуг явж байжээ. Хав Силасын нүүрийг долоон, Билли рүү архирч байв. Уураа барьж ядсан Билли хавыг ч мөн буудлаа.

Урьдын тэр цагт хууль хүчний байгууллага гэж сүртэй юм байсан биш, Биллийг ч баривчилж сүйд болсонгүй. Гэхдээ тэр шөнөжингөө Билли, Бүртоныхны хав хаалгыг нь самардан, дотогш оруулаач гэж гийнаж байгааг сонссон аж. “Би үүнийг зүгээр санаанаасаа ургуулж байгаа хэрэг,” гэж Билли боджээ. “Би нохойг буудчихсан, тэр чинь үхсэн шүү дээ.”

Гэтэл маргааш өглөө нь Билли хавыг өөрийн нүдээр харсан байна. Хав гэрийн үүдэнд нь хэвтэж байв. Тэр цагаас хойш Билли нохойг өдөр бүр харж, шөнө бүр хаалгыг нь самардан дотогш оруулаач гэж гийнахыг нь сонсох болов.

Тэр цагаас хойш Биллигийн буйдан, ор, шал, тэр бүү хэл хоолонд нь нохойны хар үс унасан байх боллоо. Гэр, хашаанаас нь нохойны үнэр ханхийнэ. Биллигийн хүмүүст хэлж байгаагаар бол тэр шүү дээ.

Хэн нэгэн, “Энд ер ямар ч нохой алга,” гэвэл Билли хариуд нь, “Та нар харахгүй байж болно, гэхдээ би харж байна. Тэгээд ч би та нарын хэнээс чинь ч илүү эрүүл ухаантай байна,” гэдэг байв.

Иймэрхүү байдалтай олон жил өнгөрлөө. Ид өвлийн хүйтнээр нэг өглөө хөршүүд нь, Биллигийн гэрийн яндангаас утаа гарахгүй байгааг анзаарчээ. Юу болсныг мэдэхээр дотогш ортол Билли гэртээ алга байв. Нэг хоногийн дараа түүний цогцсыг арын хашаанд нь цасан дунд олох нь тэр.

Биллид ямар дайсан мундах биш, хүмүүс ч түүнийг бусдын гарт амиа алдсан байх гэж боджээ. Гэхдээ л Биллигийн биед ямар нэг шарх, ул мөр байсангүй. Тэгээд ч тэр хавьд Биллигийн хөлийн мөрөөс өөр ямар ч мөр гараагүй аж.

Эмчийн дүгнэлтэд Биллиг өтөлж, байгалийн жамаар таалал төгссөн гэжээ. Гэхдээ түүний үхэлд нэг ер бусын зүйл байсан юм: Хөршүүд нь Биллигийн цогцсыг олох үед түүний хувцас нэлдээ хар нохойны үс болсон байв. Бүр нүүрэн дээр нь хүртэл нохойн үс наалдсан байсан гээч. Тэр хавиас мөн нохойны үнэр ч гарна. Гэхдээ хэн ч ямар ч нохой олж харсангүй.

НЯМ ГАРГИЙН ӨГЛӨӨ

(богино өгүүллэг)

эмхэтгэсэн: Элвин Шварц

зурсан: Стивен Гэммел

Айда Ням гараг бүр өглөө долоон цагт сүмийн цуглаан руу очдог байлаа. Ихэнхдээ өглөөний цайгаа ууж байхдаа сүмийн хонх дуугарахыг сонсдог ч тэр энэ удаа сүмийн хонх дуугарахад орондоо хэвтэж байх нь тэр.

Айда, “Би хоцорсон хэрэг,” гэж бодов.

Даруй орноосоо үсэрч босоод, хурдхан шиг хувцаслаад, цайгаа ч уулгүй, цагаа ч харалгүй гадагш гарлаа. Гадаа харанхуй хэвээр байв, гэхдээ жилийн энэ улиралд угаасаа өглөөгүүр харанхуй байдаг юм. Гудамжинд Айдагаас өөр хүн алга. Гадаа явган хүний замаар явах түүний хөлийн чимээнээс өөр ямар ч дуу чимээгүй. “Хүмүүс бүгд сүмд байгаа хэрэг,” гэж Айда бодлоо.

Тэр оршуулгын газар дундуур замаа товчлоод сүм рүү орж суудал олж суув. Сүм түүний урьд өмнө үзэж хараагүй хүмүүсээр дүүрчээ. Хажууд нь суух эмэгтэй л харин танил санагдав. Айда эмэгтэй рүү харж инээмсэглэлээ. “Энэ Жосефин Кэрр юм шиг байна,” гэж тэр боджээ. “Гэхдээ тэр чинь нас барчихсан шүү дээ! Одоо бараг сар болж байна.” Айдад гэнэт хачин жигтэй санагдав.

Тэр эргэн тойрноо харлаа. Бүдэг гэрэлд нь нүд нь дасах зуур Айда ганган хослол, гоёлын даашинз өмссөн араг яснууд харлаа. “Энэ үхсэн хүмүүсийн цуглаан байна,” гэж тэр бодов. “Энд надаас бусад нь бүгд үхэгсэд.”

Тэдний зарим өөдөөс нь харж байгааг Айда анзаарлаа. Энд юу хийж байгаа юм гэсэн байртай ууртай харж байв. Жосефин Кэрр Айда руу бөхийгөөд, “Аминдаа хайртай л бол адис хүртээж дуусмагц шууд зугт,” гэж шивнэлээ.

Цуглаан дуусахад хамба лам цугласан хүмүүсийг адисалж эхлэв: “Бурхан таныг өршөөг. Бурхан таныг ивээж хайрлаг...”

Айда хүрмээ шүүрээд даруй хаалга руу ухасхийлээ. Ард нь хөлийн чимээ гараад эргэж хартал үхсэн хүмүүсийн зарим түүний хойноос  дөхөж явав. Бусад нь ч араас нь ирж байх юм.

Хамба лам, “Бурхан танд сэтгэлийн дэм өгөг,” гэж үргэлжлүүлэн уншина.

Айда маш их айн, гүйхээрээ гадагш гарлаа. Араас нь үхсэн хүмүүс эвгүй муухай дуу гарган хөөнө.

Тэдний нэг, “Зайл,” гэж чарлав. Өөр нэг нь, “Чи энд байх ёсгүй,” гэж хашгираад хүрмийг нь биеэс нь хуу татав. Айда оршуулгын газраар айсаар зугтах зуур гурав дахь нь толгой дээрээс нь малгайг нь шүүрч аваад, “Битгий эргэж ирээрэй,” гэж хашгираад гараас нь сэгсрэх нь тэр.

Айда байрныхаа өмнө ирэхэд нар гарч үхэгсэд алга болжээ.

Айда, “Энэ бүхэн үнэхээр болов уу эсвэл би зүүдэлж байна уу?” гэж өөрөөсөө асуув.

Тэр өдрийн үдээс хойш нэг найз нь Айдад түүний салмайж урагдсан хүрэм, малгайг нь авчирч өгчээ. Тэр эдгээрийг оршуулгын газар олсон аж.

ОСОЛ

(богино өгүүллэг)

эмхэтгэсэн: Элвин Шварц

зурсан: Стивен Гэммел

“Харанхуйд ярих аймшгийн түүхүүд” номоос 

Фред, Жейн хоёр ахлах сургуульд хамт сурч байсан ч Зул сарын бүжиг дээр л анх танилцсан юм. Тэр бүжигт Фред ч, Жейн ч ганцаараа иржээ. Жейн, Фредэд урьд өмнө танилцаж байсан охидоос хавьгүй хөөрхөн санагдсан аж. Тэр орой Фред Жейнийг хоёр хэд хэдэн удаа бүжигт урьсан байна.

Цаг арван нэг болоход Жейн, “Би одоо явалгүй болохгүй нь; чи намайг хүргээд өгөөч,” гэж Фредэд хэлжээ.

Фред, “Тэгэлгүй яах вэ,” гэж зөвшөөрөв. “Би ч бас харих гэж байлаа.”

Жейн, “Би наашаа ирж яваад машинаараа мод мөргөчихсөн,” гэж тайлбарлалаа. “Болгоомжгүйгээсээ болсон хэрэг.”

Фред Жейнийг Бредийн замын эхэн рүү аваачив. Тэр урьд нь энэ хавиар явж байгаагүй.

Жейн, “Намайг энд буулгачих даа,” гэв. “Энэ замаар цаашаа явах аргагүй. Би эндээс алхаад харьчихъя.”

Фред машинаа зогсоогоод, Зул сарын мод чимэглэдэг саа гаргаж ирэв: “Май. Би бүжиг дээр авсан юм.”

Охин, “Баярлалаа, би үсэндээ зүүчихье,” гэж хэлээд даруй үсэндээ зүүлээ.

Фред охинд дараа уулзаж, кино хамтдаа үзэх санал тавив.

Жей, “Бололгүй яах вэ, хамтдаа хөгжилдье,” гэсээр зөвшөөрлөө.

Фред тэндээс хөдөлснийхөө дараа Жейний овгийг, утасны дугаарыг асуугаагүйгээ анзааран, “Буцаад очье,” гэж бодов. “Зам муу байлаа гээд ер юу шалив гэж.”

Тэр Бредийн замаар, шигүү ой дундуур аажуухан явсан ч Жейнийг ер олж харсангүй. Замын эргэсэн хэсэг дээр иртэл нэг машин мод мөргөөд, шатсан байхыг харах нь тэр. Машинаас одоо хэр утаа гарсаар байлаа.

Фред машин руу алгуур ойртоод, дотор нь хэн нэгэн хүн жолоо руугаа шахагдаж нас барсан байхыг харав.

Энэ Жейн байлаа. Үсэнд нь Фредийн өгсөн Зул сарын модны саа зүүлттэй аж.

НЭГ Л ХАЧИН

Элвин Шварцын “Харанхуйд ярих аймшгийн түүхүүд” нэртэй номоос зарим нэг богино өгүүллэгийг орчууллаа. Ном ер бусын гоё зурагтай, Стивен Гэммел гэж хүн зурсан юм байна.

НЭГ Л ХАЧИН
(богино өгүүллэг)

Жон Салливан хотын төв рүү уруудаж явлаа. Тэр тэнд ямар ажилтай яваагаа эсвэл яаж тэнд очсоноо, өмнө нь хаана байснаа ер мэдэхгүй байв. Цаг хэд болж байгааг ч анзаарах сөхөө байсангүй.

Жон өмнөөс нь нэг хүүхэн ирж явааг хараад зогсоож, “Би цагаа гэртээ мартсан бололтой,” гээд инээмсэглэв. “Цаг хэд болж байгаа бол?” Бүсгүй түүнийг хараад чарлан зугтлаа.

Тэр үед Жон бусад хүмүүс ч түүнээс айж байгааг анзаарав. Өөдөөс нь дөхөж явааг нь хармагцаа бүгд л айн байшин руу гэдрэг налж эсвэл гудамжны нөгөө талаас түүнийг хараад айн зугтаж байлаа.

“Би ер яачихсан юм болоо?” гэж Жон Салливан бодов. “Гэртээ харьсан минь дээр бололтой.”

Тэр такси барихаар дохисон ч жолооч нь түүн рүү хармагцаа хурдлан одов.

Жон Салливан юу болоод байгааг, таксины жолооч яагаад түүнээс ингэтлээ айсныг ойлгосонгүй. “Гэрээсээ хэн нэгнийг дуудъя, ирээд намайг аваг,” гэж тэр бодлоо. Гудамжинд утсаар гэр рүүгээ, эхнэр рүүгээ залгав. Гэвч танихгүй хүн харилцуурыг авах нь тэр.

Жон, “Хатагтай Салливантай ярьж болох уу?” гэлээ.

Харилцуур авсан хүн, “Хатагтай Салливан гэртээ алга,” гэв. “Тэр одоо оршуулганд оролцож байгаа. Ноён Салливан өчигдөр хотын төвд явж байгаад ослоор нас барсан юм.”